Farklı iş ortamları farklı evrimler yaşamaktadır.

Bilişim teknolojisinden belki en çok muhtaç olan iş alanı e-iş ortamıları, yani bilgisayar ile işin %80'inden fazla yaptığımız iş türleridir.

Bilişimin bilgi paylaşması, bilgilerin düzenlenmiş şekilde sistematik olarak kişilere anlayabilecek bir ortamda sunulması gerekiyor.

Web 2.0'den Web 3.0'e geçmeden önce her yıl internet uyumlu/gerektiren önemli özel bir dal geliştirildi: Social Computing ya da Toplumsal Bilişim.

Bunun etkileri bu video güzel anlatıyor.

Türkiye; bu değişmeye ayak uydurması hayatidir. Bunu elbette büyük şirketlerin kullanması ile birlikte toplumsal bilişim ortamın özellikle akademik eğitim alanlarında ve ağlarda kullanılması şarttır.

Bu konuda Türkiye'de daha hiç işlenmemiş kurumsal ödevler gerekmektedir.

İster Üniversite olsun, ister belli bir büyüklükte olan şirket: Toplumsal Bilişim araçlarını kurup kullanmak özelleştirmek veya Türk kullanıcısı lojiği ve mentalitesine uygun özelleştirme gibi hiç bir gelişme göremiyoruz.

Oysa kişisel olarak insanlarımız toplumsal bilişim araçlarını kullanımında sıkıntı çekmediğini görmekteyiz: Linked.in, Facebook, Twitter, Orkut, MySpace gibi önemli toplumsal bilişim araçlar kullanmayı ve bilgi paylaşmaktan çekinmiyor Türk kullanıcısı.

Akademik ve Holding büyüklüğündeki birimlerin bu doğrultuda mesela Lotus Connections ve SocialText gibi profesyonel araçları kullanma teşebbüsünde değiller.

Onun yerine sıkça rastladığımız bazı statik içerikli dediğimiz PHP bazlı CMS sistemleri "portal" diye satılmakta ve özellikle akademik ortamda kullanılmaktadır.

Öteki tarafta şirketlerde mevcut eğitim ve donatım/bilgi seviyeleri M$ ürünlerine odaklanmış/kısıtlanmış gelişitirice ve admin'lerin nedeni yüzünden M$ çözümler, ama buna da Portal çözümleri denmesi (yani bir bakımdan bilgilerin de 'portable' olması) yanlıştır:

ASP.NET siteler ve bilgi dağıtım ortamları. Ama yine de bunların Portal demesini önce

Microsoft iptal etti:

M$ Sharepoint Portal Server; artık M$ Sharepoint Services olarak Portal'inden oldu.

Belediye'lerimizin ve devletimizin kaotik bilişim altyapısı yüzünden böyle çözümlerin klasik görüntülerine sıkça tanık oluyoruz:

MSSQL Hata Sayfaları e-devletimizde "KOL" geziyor.

Toplumsal bilişimde doğru araçaları kullanmayı 'Admin'lerimiz ve 'Geliştirici Uzman'larımız bilmediğinden J2EE Portal ortamına apışıp bakmaktayız. Bunun Websphere'den mada JBOSS, Apache Tomcat, Oracle WAS, SUN Webspace Server gibi bir çok J2EE / JSR-XXX / Portlet ortam sunucu çözümler mevcuttur. Bu ortamlarda yazılım/portlet geliştirme de BEDAVA Eclipse IDE ile zaten basit. Ama nafile.

KOBİ şirketlere çabuk ve daha önemlisi olan alt yapısının getirdiği yüksek güvenlik seviyesini dahil eden, çabuk realize edilebilinen ve bakımı basit Quickr Portal çözümün daha Q'sunu duymamış şirketler "KOL" geziyor.

Dünya standartları kullanan toplumsal bilişim sanayimiz henüz kurulmadı. Bunun nedenlerin kullanıcı olmadığını önceki nedenlerden belirtmiştim.

e-İş ortamındaki yazılım geliştirici, admin ve uzman diye adlandırdığımız yönlendirilmeleri/yönlendirmeleri ve bilgi donatılarından kurumsal anlamda küresel trent'i kaçırıyoruz.

Bu bize gelecekte dünya rekabet ortamında pahalıya mal olacağını söylemektir; bunu görmeye ermiş olmak gerekmiyor...