[Güncelleme: Konuyla ilgili çok daha geniş bir özet bu yazıda...]

Bir süredir fırsat bulamadım bu yazıyı tercüme etmek için ama sonunda oldu...

DNUG Konferansı ve UKLUG etkinliği sırasında bir çok kişiyle XPages hakkında konuşma fırsatım oldu.

8.5.3 versiyonuyla gelecek yenilikler hakkında konuşmak istiyorum biraz. Kaba hatlarıyla beklenen yenilikler şöyle:

DNUG'da Martin Donnelly ile tanışmış oldum. Harika bir adam ve müthiş sunumlar yapıyor. Enteresan bilgiler verdi sunumları içinde ve dışında...

8.5.3 versiyonu muhtemelen yeni Extension Library içermeyecek gibi görünüyor. Fakat IBM'in ara zamanda stabil bir kütüphaneyi UpdateSite gibi bir mekanizmayla (ara sürüm içinde olmayacak) sunması planlanıyor.

XPiNC (XPages in Notes Client - istemci üzerinde XPages) özelliği iyice geliştiriliyor. XUL motoru (istemci içi web tarayıcısı) Firefox 3.6.x versiyonu eşleniği bir şey olacak. Güzel bir özellik, istemci içinde kullanılacak widget'lar yaratırken eskisi gibi composite uygulama yaratmamıza gerek olmaması. Bir XPage, Notes istemcisinde açılıp doğrudan widget'a aktarılabiliyor.

Bu yeni versiyon önemli bazı performans geliştirmeleri içeriyor. Birincisi ön yükleme (preloading) özelliği. Bu sayede bazı XPages uygulamalarını istemci tarafında ya da sunucu tarafında ön yükleme için tanımlayabiliyoruz. Bunun için iki adet notes.ini parametresi kullanıyoruz ve XSP prosesi bu uygulamalara ait 'class' dosyalarını yükleyerek hafızaya yerleştiriyor. Özellikle XPages uygulamalarıyla yeni tanışanlar ilk yüklemenin ne kadar zaman aldığını farketmişlerdir. Önemli uygulamalarda bu özellik çok işe yarayacaktır.

Dojo versiyonu 1.5.x versiyonuna taşınıyor. Bunun sağladığı şey, Social Business 2011 sunumumda anlattığım gibi mobil uygulama tasarlarken ekstra dosyalar yükleme zorunluluğunu ortadan kaldırması. CKEditor eklentisi de bu arada yükseltilmiş olacak ve yardım, tam ekran gibi bir takım yeni özelliklere kavuşacağız.

Bazı HTML5 özellikleri Designer tarafına ekleniyor. Bunları henüz XPiNC tarafında kullanamıyoruz fakat mobilite ile ilgili bazı kolaylıklar oluşacağı kesin.

Tabii ki bu özelliklerin tamamı IBM tarafından değiştirilebilir falan filan falan...

Bu arada, GBS'in Transformer ürünü üzerinde çalıştığını duymuşsunuzdur. Bu ürünün ikinci versiyon lansmanı bu yazıyı yazdığım sırada yapılıyor. Hem DNUG'da hem de UKLUG'da GBS'ten insanlarla tanışıp tartışma fırsatı buldum. GBS'in bu ürüne büyük bir yatırımı var. Belki bugün bazı referanslar da duyabiliriz. Ürünü dikkatle izliyorum. IBM ile stratejik bir işbirliği anlaşması imzalamaları da global pazar için yeni bir gelişme. Hatta GBS hakkında IBM'in bırakacağı Lotus markasını satın alabilecekleri şakaları yapılıyor. Zira 60 küsur milyon dolar ciro yapan bu şirket sürekli satın almalar (En son örnek, Alman şirketi Pavone idi) yapıyor. :)))

Haziran sonrası daha fazla şey göreceğimizi düşünüyorum. Hatırlarsanız 8.5.2 versiyonunda IBM beta tester'ların gizliliğini erken kaldırarak üründeki yeniliklerin daha çok duyulmasını sağlamıştı. Yine aynı şeyi bekliyorum. XPages motoru yeni versiyona hazır olsa da ürünü masaüstünde göreceğimiz tarih (Ed Brill'in yalancısıyız) Eylül ayı...