Bir kaç hafta önce, Volker Weber (Lotus topluluğunun en popüler ve muhalif blogçularından birisi) XPages ve geleceği hakkında bir yazı yazdı.

Vowe, XPages platformu için Websphere temelli yeni bir uyarlama yapıldığına dair bir spekülasyondan bahsediyor. Bu da bana meşhur 'Domino sunucusunun bir uygulama geliştirme platformu olarak düşünülmesi/satılması/pazarlanması' tartışmalarını hatırlattı. Bu arada konu o kadar eski ki, Ed Brill, 2003 yılında şöyle bir yazı yazmış: "Another conspiracy element addressed"  :)

Lotus Topluluğu bu konuda epey tartıştı bugüne kadar. Bir çok iş ortağı gelirlerinin önemli bir kısmını özel uygulama geliştirme servislerinden elde ediyorken IBM doğal olarak lisans satışına odaklanmış durumda. Son yıllarda mesajlaşma ortamına ve birlikte çalışma uygulamalarına ciddi bir yatırım yapıldığını görüyoruz. Çok önemli bir uygulama geliştirme aracı olan XPages sunulmuş olmasına rağmen pazarlama kampanyaları bu yeniliğe çok az yer veriyor.
 
Geçen hafta IBM yazılım zirvesi sırasında bir iş ortağı ile bir IBM'cinin tartışmasının ortasına düşmüş bulundum. Konu gene aynıydı: "IBM hızlı uygulama geliştirme özelliğini daha fazla pazarlamazsa bir çok partner kaybedilebilir..."

Bu tartışma sonsuza kadar devam edecek sanırım. Ortada global bir strateji, onu hazırlayan büyük bir şirket ve gidişattan memnun olmayan bir grup insan var. Çözüm zor görünüyor.

Tartışmanın dikkatten kaçan bir tarafını dile getirmek gerekiyor. IBM'cilerin her zaman bir cevabı var bu konularda. Çünkü, ortalama bir ürün sorumlusu Lotus'la en fazla bir kaç yıldır çalışıyor. Oysa ortalama bir 'muhalif' iş ortağı 10 yıldır bu işin içinde. Dolayısıyla ciddi bir 'güven' sorunu ortaya çıkıyor.

Lotus Foundations olayını örnek vermek lazım. IBM bu ürünü küçük/mikro pazarı hedeflemek amacıyla çıkardı. Bir çok çözüm ortağı bu yeni stratejiye uyum göstermek adına kendi yapılarında bir takım değişikliklere gitti. Belli ki, orta segmenti hedefleyen küçük bir şirket için bir alt segmenti hedeflemek önemli değişiklikler içerir. Şimdilerde bu ürünle ilgili bir belirsizlik var. Ürünün 'appliance' formatı sessiz bir şekilde kaldırıldı.

Bu özel durumu tartışmak bu yazının konusu değil. Ama dikkati çekmek istediğim nokta güven sorunu. İş ortaklarından IBM stratejilerine uyum göstermelerini beklemek sorgulanabilir bir durum haline gelebiliyor.

Bu laftan nefret ediyorum ama 'bardağın boş/dolu tarafını görmek' duruma epey uyuyor.

Ben net bir şekilde uygulama geliştirme özelliklerinin daha çok pazarlanması gerektiğini savunan taraftayım. Hele Türkiye pazarında Microsoft'un ne kadar güçlü olduğunu düşünürsek. Bugün IBM Lotus ürün yöneticisi Esra ile MS stratejilerini tartışma fırsatı bulduk. Özellikle Enterprise Agreement tuzağından konuştuk ki bizim işimiz için önemli bir tehdit olarak görünüyor bu yapı. Buna karşı sahip olduğumuz en etkili silah ise kolayca web 2.0 uygulamaları geliştirmemizi sağlayan, Lotus Domino'da olan ve Microsoft platformlarında olmayan XPages özelliği.

WAS-tabanlı XPages spekülasyonu doğru olsa bile bu yeni yapının Domino platformu için akıllıca bir ikame olmayacağını düşünüyorum. Aynı zamanda, bir çoklarından farklı olarak, bu çabanın yeni bir Workplace macerası anlamına gelmediğini hissediyorum. WAS ile çalıştım ve Domino platformunun sahip olduğu bir çok avantaj bulunuyor. WAS-tabanlı XPages, basit portal sayfalarını Rational kullanmadan geliştirmeye yarayacak bir araç olabilir. Belki müşterilerin WAS-tabanlı Lotus ürünlerini daha 'programatik' anlamda özelleştirebilecekleri bir yapı olarak da kurgulanabilir. Quickr, Connections, Mashup gibi ürünlerde bu ihtiyaç bulunuyor.

IBM'in farklı bir rekabet stratejisi olduğu görülüyor. Öncelikle, hazır rakip yokken büyük sosyal yazılım sistemleri satmaya çalıştıklarını görüyoruz. Bu arada 'Lotus Notes kötüdür' algısını yok etmek de güzel olur diye düşünüyorlar. Lotus Live hakkında yorum yapmaya gerek yok, o da pazara yerleşme safhasında.

Uygulama geliştiren iş ortakları bu resimde yalnız kalacak gibi. 'Süper iş', 'Aynen devam' gibi motivasyon cümlelerini sıklıkla duyacağız. İki ihtimal var burada: Ya kendi pazarlamamızı kendimiz yapacağız, ya da spesifik problemlere yönelik hazır uygulamalar geliştirmeye odaklanacağız.

Bu büyük bir konu ve bir kaç kez daha tartışacağız...